Terug naar overzicht

SENSORISCH SPEELGOED – sensopathisch spel voor buiten

Buiten spelen met zand en water, grond of modder wordt door veel mensen als prettig ervaren; op veel buitenspeelplaatsen of in veel thuissituaties is wel een zandbak, watertafel, groenten- , bloementuin of kruidentafel te vinden.
De structuur van zand of modder voelen in onze handen, het knijpen in zand, grond of modder, het kneden met je handen, er met je vingers doorheen strijken en natuurlijk diep graven geeft voor velen tactiele stimulatie en ontspanning; dit geeft een multi sensorische beleving en stimuleert de fijne motoriek.

Spelen met water vinden kinderen maar ook volwassenen en ouderen vaak ook geweldig! Ken je dat, even de stoep schoonspuiten? De plantjes water geven? Lekker bezig zijn met water…je moet toegeven dat het ook voor jóu ontspannend werkt. Het houdt de concentratie vast en zorgt voor focus op één ding. Ook bij kinderen werkt dat zo. Geef een kind een tuinslang, een emmertje of een bak met water en ze zijn er urenlang zoet mee. Wanneer zand en water samenkomen is het plezier compleet.

Het is dan ook niet zo gek dat kinderen, maar ook volwassenen of ouderen vaak een positieve associatie of herinnering hebben met zand of water. Zon, zomer, ontspanning … dat is wat veel mensen associëren met zand en water. Het onbezorgde gevoel van kind zijn is voor velen een mooie activiteit of voor ouderen een mooie herinnering. Tuinieren geeft ons ook een geluksgevoel, een plantje poten maakt de tuin niet alleen mooier maar velen zullen toegeven dat ploeteren in de grond toch ook iets met je brein doet…

Bezig zijn met zand en water, ook wel sensopathisch spel genoemd, prikkelt de zintuigen en het is een perfecte manier om de sensorische informatieverwerking te stimuleren. Zintuigen vormen de basis voor onze relatie met onszelf en de mensen om ons heen. Het zijn organen waarmee wij in staat zijn verschillende soorten prikkels op te nemen, die naar de hersenen worden getransporteerd en daar worden omgezet in ervaringen. Met behulp van die ervaringen interpreteren we onze omgeving en stemmen we ons gedrag af op die interpretatie.

De mate van zintuiglijke prikkelverwerking varieert per persoon. Hoe gevoeliger je bent voor zintuigprikkels hoe sterker je je hiervan bewust bent en hoe sterker je erop zult reageren.
Onderprikkelde zintuigen kunnen we dan ook gericht gaan stimuleren en overprikkelde zintuigen gaan we proberen tot rust te brengen.

Spelen met zand en water kan dus ingezet worden als activiteit voor gerichte prikkelverwerking. Mensen die onderprikkeld zijn en veel in zichzelf gekeerd zijn, kunnen opener worden en laten soms een mooie lach zien, bij het voelen van de materialen of vloeistoffen, terwijl overprikkelde mensen juist tot rust kunnen komen doordat zij zich focussen op één activiteit, waarbij het tactiele zintuig geprikkeld wordt en er zonder foutmarge - doelloos - gespeeld kan worden.
Sensopathisch spel, friemelen en voelen aan diverse materialen zonder doel, helpt dus om tot rust te komen en zorgt voor ontspanning.

Zodra het spelen met zand of water als “meer” kan worden gezien dan alleen maar buitenspelen omdat het toevallig “speelkwartier” is, kan er ook ruimer naar de activiteit – sensopathisch spel - gekeken worden. Niet alleen waar je het doet, maar ook met welke materialen, wanneer en met wie…
Zoals binnenspelen met zand en water bij slecht weer, het gebruik van vervangende producten van zand en water zoals Happy Senso of Fidgettoys, maar ook het gebruik van zand en water of andere tactiele materialen bij mensen met een ernstig meervoudige beperking (EMB) of een vorm van dementie.